Avrupa: Miras, Meydan Okuma, Vaat

Yazan: Oğuzhan Yanarışık

Modern Avrupa, çeşitli milli kültürlerin bir araya gelerek oluşturduğu topluluk olarak resmedilebilir. Rotterdam Erasmus Üniversitesi’nde görev yapan Dr. Jan Berting, Adres Yayınları’ndan çıkan Avrupa: Miras, Meydan Okuma, Vaat isimli kapsamlı kitabında tarihinin dönüm noktasında bulunan bir kıtayı analiz ediyor. Avrupa’nın modernleşmenin cazibesine kapılmasını anlamakla birlikte, ortak mirasa saygı duyulmasının öneminin altını çiziyor. Avrupa’nın geçmişi ve geleceği arasındaki gerginlikle mücadele ettiğini vurgulayan Berting, modernleşmenin zorluklarını belirlemekle kalmayıp, aynı zamanda ilginç çözüm önerileri getiriyor. Bunu yaparken de Avrupa’da İslam’ın yükselişi, siyasî liberalizm ve bireysel özgürlükler gibi farklı konuları ele alıyor.

Neredeyse her gün yeni bir kriz ve olumsuz haberle gündeme gelen Avrupa kavramını günlük tartışmaların gölgesi dışında anlamaya çalışmak açısından bu kitap okuyucuya yeni bir soluk getiriyor. Aynı zamanda Avrupa’nın mevcut değer ve kazanımlarını kaybetmesine sebep olabilecek tehlikelere işaret ediyor. Avrupa’nın geleceğinin “hülyalara, vesveselere ve mitlere değil, içinde yaşadığımız dünyanın zengin ve sağlam anlayışına dayanan siyasî tercihlere bağlı olarak” kurgulanması gerektiğini belirtiyor.

Yazar kitabına öncelikle uygarlık ve kültür kavramlarını analiz ederek başlıyor. Daha sonra kollektif kimlik oluşum sürecini inceliyor. Avrupa kimliğini oluşturan faktörleri ve Avrupa toplumlarının kollektif sembollerini anlatıyor. Son olarak da modernleşmeye karşı verilen tepkileri ve Avrupa’nın karşı karşıya olduğu belli başlı tehlikeleri detaylandırarak, Avrupa toplumlarının önündeki seçenekleri sıralıyor.

Avrupa’nın önümüzdeki süreçte önemli tercihler yapmak zorunda olduğunu ifade eden Berting, Avrupalıların Avrupa Birliği’ne bağlılığının gittikçe düştüğünü vurguluyor. Avrupa Birliği’nin özellikle ilk elli yılında elde ettiği başarıları gölgeleyen tehditlerle demokratik ve rasyonel yollarla mücadele edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Kısacası, Avrupa kıtasının dününü, bugünü ve muhtemel geleceğini anlamak isteyen okuyucuya doyurucu bir analiz sunuyor.

Bu yazı ilk olarak HürFikirler'de yayınlanmıştır.