Liberal Düşünce, Sayı 35, Yaz 2004 Faşizm _Faşizm

Takdim,

Özellikle ilgilendiğiniz bir konu değilse, faşizm hakkındaki bilginizin ne kadar olduğunu ve bu bilginin esas itibarı ile nereye dayandığını kendi kendinize sorsanız, sonra verdiğiniz cevabı kâğıda aktarsanız, muhtemelen, şaşırtıcı bir sonuçla karşılaşırsınız. Önce, konuyla ilgili bilginizin çok sınırlı ve sıradan olduğunu görürdünüz. Sonra faşizmle ilgili bilgi ve düşüncelerden ziyade hislere sahip olduğunuzu keşfederdiniz. Şüphesiz, bu hisler olumsuz olurdu. Faşist olmanın ne kadar kötü olduğunu düşünür, faşist olarak etiketlenmekten kor-kardınız. Peki, faşizmle ilgili bilginizi arttırmak için okumaya karar verseniz ne olurdu? Bilgileriniz biraz daha genişler ve gelişirdi, ama faşizme bakışınızda, özellikle onun ideolojik siyasî yelpazedeki ve diğer totaliter sistemler arasındaki yeriyle ilgili kavrayışınızda mühim bir değişiklik olmazdı, zira, aşağı yukarı, ulaşacağınız bütün kaynaklar (bilhassa Türkçe'de), faşizme aynı açıdan, hadi adını da koyalım, sosyalizm açısından bakanlar olurdu. 

İşte bu gerçek hem bizi faşizm hakkında bir sayı yapmaya iten, hem de bu işin yapılmasını zorlaştıran bir olgu oldu. Biliyorsunuz, son zamanlarda konulu sayılara ağırlık vermeye başladık ve bu çerçevede ideolojiler üzerinde yoğunlaşan sayılar hazırlamaya başladık. Nitekim, önceki sayımızın konusu muhafazakârlık idi, elinizdeki sayınınki ise, faşizm-nasyonal sosyalizm. İtiraf edeyim ki, bizi zor bir görevin beklediğinin farkındaydık. Faşizm herkesin lânetlediği, faşist olanların bile sahip çıkmadığı bir ideoloji, etiket, hareketti ama, ortalama insanın faşizm hakkındaki bilgisi ve anlayışı büyük ölçüde bir başka kollektivist ideolojinin –sosyalizmin- müthiş kültürel hâkimiyetinin ürünleri tarafından belirlenmiş veya şekillendirilmişti. 

Oysa, biz, faşizme liberal açıdan bakmak istiyorduk. Türkiye'de liberal perspektiften faşizm hakkında yazılanlar hem pek azdı, hem çoğu güncelliğini yitirmişti, hem de arandığında bulunmaları çok zordu. Bereket versin, uluslararası literatürde liberallerin faşizmi her yönüyle irdeleyen önemli çalışmaları vardı. İster istemez bunlara yöneldik. Yapılan çeviriler, yerli yazarların makaleleriyle birleşince, belki de ülkemizde ilk defa, bu çapta ve kalitede bir referans sayısı ortaya çıktı. 

Dergimizin faşizmle-nasyonal sosyalizmle ilgili bu sayısı, inanıyoruz, faşizme bakışınızı ya tümden değiştirecek ya da üzerinizde derin izler bırakacak. Birbirinden ilginç yazıları okudukça, faşizmin totaliter ideolojiler arasındaki yerini, diğer ideolojilerle etkileşimini, yarattığı toplumsal, siyasal, ekonomik yapılanmalar bakımından komünist totaliterizme ne kadar çok benzediğini göreceksiniz. Aydın Yalçın, Şerif Mardin, Hüseyin Cahit, Sheldon Richman, Mack Tanner, Andrew Ryder, L. Von Mises, Hüsamettin İnanç, Selami Erdoğan, Thomas di Lorenzo, Adam Young, The Economist, Ayn Rand, Birol Akgün'ün kaleminden birbirinden ilginç yazılar okuyacaksınız. Bu çevirilerin yapılmasında görev alan Zeynep Kopuzlu'ya, Vahap Coşkun'a, Nejdet Kandemir'e ve derginin derlenmesindeki genel kat-kıları için Murat Yılmaz ve Bekir Berat Özipek'e çok teşekkür ediyorum. 

Faşizm sayımızdan sonra gelen ilk dört yazımız da bir anlamda konuyla ilgili. İlyas Sö-ğütlü ve Fırat Mollaer arkadaşlarımız solidarizmle siyasî ve kültürel bağlamda meşgul olan güzel yazılarla dergiye renk katmakta. Atilla Yayla size bir uluslararası toplantıda yaptığı konuşmanın gözden geçirilmiş metnini sunmakta. Aysel Korkmaz ise büyük filozof Hobbes'un siyasî felsefesini analiz etmekte.

Liberal Düşünce Topluluğu'nun Özgürlük Onur Ödülü'ne bu yıl değerli hukukçu, Yargıtay eski başkanı, Doç. Dr. Sami Selçuk lâyık görüldü. Sami Bey'e ödülü 12 Haziran 2004'te Ankara'da düzenlenen Özgürlük Yemeği 2004'te takdim edildi. Mustafa Erdoğan'ın bu yemekte yaptığı Sami Selçuk'u takdim konuşmasını, Sami Selçuk'un cevabî -teşekkür konuşmasını ve Sami Bey'le özgürlük ve hukuk üzerine bir mülâkatı size sunuyoruz.

Son iki yazımız, Mehmet Top ve Menderes Tarcan Türkiye'deki ilaç harcamaları üzerine ilginç ve aydınlatıcı bir makale hazırladı. Adnan Küçük ise, demokrasi ve hukuk devletinin ana noktalarını özetledi. 

Yazdan çıkarken Liberal Düşünce Dergisi ve Liberal Düşünce Topluluğu olarak yoğun bir tempoda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ekim'de Sivaslı arkadaşlarımızın misafiri olacağız.  8 Ekim'de Demokrasi üzerine bir panelimiz var. 9-10 Ekim'de ise Siyaset Bilimciler ve Hukuk-çular Kongresi 2004'ü yine Sivas'ta yapacağız. Bu tarihlerde lisans öğrencilerine yönelik Demokrasi Okulu projesinin Sivas kısmını da gerçekleştireceğiz. Kitap yayınlarımız da yazın verilen kısa bir aradan sonra yeniden başladı…

Bir sonraki sayımızın konusunun CHP-Sosyal Demokrasi-Kemalizm olacağını belirtir, tekrar buluşuncaya kadar açık zihinli ve özgür günler dileriz.