Siyasal Şiddet Matrisi

Siyasal Şiddet Matrisi

Uzmanlar pek çok terör ortamını belirlemiş ve analiz etmişlerdir. İlerideki bölümlerde öğreneceğimiz gibi, bu ortamlar devlet, muhalif, dini motifli, ideolojik, uluslararası ve adli terörizm içerir. Her modeldeki ayırt edici bir özellik, teröristlerin kullandığı gücün niteliği ile amaçlanan saldırının hedefinin özellikleri arasındaki ilişkidir. Şekil 1.1, bu gücün niteliği ve hedefin özellikleri arasındaki ilişkinin terörist ve kurban arasındaki çatışmanın türünü nasıl tanımladığını göstermektedir.

Bir Tanımsal İkilem: Savaşçılar, Savaşçı Olmayanlar ve Güç Kullanımı

Tanımlayıcı ve etik konular, savaşçı hedefler, savaşçı olmayan hedefler, ayrımcı güç veya ayrımsız güç gibi terimler kullandığında, her zaman net bir şekilde çizilmez. Bununla birlikte, bu kavramların birbirleriyle ilişkileri ve birbirlerine nasıl uygulandığı, bir şiddet olayının terörizm olarak tanımlanıp tanımlanamayacağını belirlemek için öğretici referanslardır.

Savaşçı Olanlar ve Savaşçı Olmayanlar

Savaşçı terimi açıkça, düzenli ordu veya düzensiz gerilla savaş birimlerinin üyesi olarak silahlı çatışmaya giren konvansiyonel olan veya olmayan düşmanları ifade eder. Savaşçı olmayanlar terimi açıkça askeri veya diğer güvenlik güçleriyle bağlantısı olmayan sivilleri kapsar. Bununla birlikte, bu tanımlayıcı çizgilerin bulanıklaştığı durumlar vardır. Örneğin, toplumsal huzursuzluk dönemlerinde siviller de savaşçı olabilir. Bu durum, etno milliyetçi, ideolojik veya dini grup üyeleri arasında toplumsal şiddetin (ör. iç savaş) ortaya çıktığı toplumlarda defalarca görülmüştür. Benzer şekilde, savaş olmayan ortamlarda ordunun görevde olmayan mensuplarını da içerebilir.34 Bunlar sembolik statülerinden dolayı hedef olurlar.

Hedef Ayırt Etmeyen Güç ve Ayırt Edici Güç

Hedef ayırt etmeyen güç, bir hedefe karşı gücün seviyesini veya hedefin tahribat derecesini sınırlamaya çalışmaksızın güç uygulamaktır. Ayırt edici güç, sınırlı gücün daha hassasiyetle kullanılmasıdır. Savaşçı olmayan bir güç, savaş ortamında, savaşanlara karşı kullanıldığında makul kabul edilir. Bununla birlikte, mağdurun özelliklerine bakılmaksızın, savaş dışı bir ortamda kullanıldığında, her zaman kınanmıştır.35 Ancak, düşmanların “savaş ortamını” farklı tanımladığı birçok durum vardır. Daha zayıf düşmanlar terörizm de dahil olmak üzere alışılmadık yöntemlere başvurduklarında, bu yöntemleri kendilerinin tanımladığı bir savaş durumu sırasında gerekli olduğunu savunarak haklı çıkarlar. Ayırt edici güç, ikincil hasarı veya istenmeyen tahribat ve kayıpları sınırlamak amacıyla belirli hedeflere uygulandığında gücün ahlaklı kullanımı olarak kabul edilir.

Şekil 1.1

Siyasal Şiddet Matrisi

Siyasal Şiddet Matrisi’nin amacı, siyasal şiddeti sınıflandırmak ve kavramlaştırmak için bir çerçeve oluşturmaktır. Bu sınıflandırma çerçevesi iki faktöre dayanır: Güç ve Yöneltildiği hedef.

Güç (geleneksel veya geleneksel olmayan), savaşçı hedeflere karşı kullanıldığında, bu bir savaş ortamı olduğunu gösterir. Güç, savaşçı olmayan ya da pasif askeri hedeflere karşı kullanıldığında, genellikle bir terörist ortama işaret eder. Şiddet ortamları geniş anlamda şöyle özetlenebilir:

Topyekün savaş. Güç, savaşçı bir düşmanın askeri hedeflerini kesinlikle yok etmek için ayrım gözetmeden uygulanmaktadır.

Topyekün savaş/sınırsız terörizm. Ayrımcı olmayan güç, bir hükümet ya da muhalifler tarafından, ayrım yapılmadan, savaşmayan hedeflere karşı uygulanır.

Sınırlı savaş. Düşmanı yenmek ya da daha sınırlı bir siyasi hedefe ulaşmak için savaşan bir hedefe karşı ayırt edici güç kullanılır.

Devlet baskısı/sınırlı terörizm. Yerel politikanın bir meselesi olarak ya da muhalifler tarafından ayırt edici güç kullanılarak, terör seçici olarak savaşçı olmayan hedeflere yöneltilir.

Aşağıdaki şekilde, belirli hedef türlerine göre, farklı ölçeklerde güç uygulanmasını değerlendirirken göz önüne alınması gereken faktörler özetlenmektedir: